دانستنی های جالب در مورد تاریخ زبان فرانسه

دانستنی های جالب در مورد تاریخ زبان فرانسه

زبان فرانسه نیز همانند زبان های دیگر در طول تاریخ دست خوش تغییرات زیادی شده است. کشور فرانسه در روزگار قدیم قسمت ویژه ای از سرزمینی بزرگ در غرب اروپا با نام گل بوده است. گل ها نیز به زبانی هم خانواده زبان مردم بریتانیای قدیم، ، یعنی کِلت‌ها حرف می زدند. تا زمان هجوم رومیان، رواج زبان کلتی در سرزمین گل رواج داشت. در قرن دوم پیش از میلاد بود که این هجوم اتفاق افتاد و رومیان کم کم زبان لاتین را در میان مردم فرانسه رواج دادند. البته این زبان ، با زبان اصیل لاتین تفاوت داشت و همان زبانی نبود که در سنای روم از آن صحبت می کردند یا در نوشتن نویسندگان مدلی کلاسیک می آمد. این زبان آسان تر و بی قاعده تر که به طور معمول توسط بازرگانان و سربازان به فرانسویان آموزش داده می شد، لاتین یا گالو-رومن لقب گرفت. زبان لاتین عامیانه هم در گذر زمان به زبان فرانسه کهن تبدیل شد.

فرانسه کهن

این زبان در بین قرن های نهم تا چهاردهم میلادی در فرانسه رونق داشت. در اصل مردم فرانسه کم کم آغاز به ایجاد تغییرات در زبان های لاتین عامیانه نمودند. آن ها کلمه های لاتین را با لهجه و حنجره خود به شیوه متفاوتی تلفظ کردند و بعضی از حرف های صدادار را جهت تلفظ دشوار تشخیص دادند و آن ها را از کلمه ی مورد نظر پاک کردند. همچنین تعداد زیادی از حروف صامت در کلمات که پافشاری بر روی آن ها کم تر بود از واژه ها پاک می شد.

به عنوان مثال:کلمه chef  (سرآشپز) و chief (رئیس) در فرانسه کهن، پایه در کلمه لاتین capute  دارند. کلمه لاتین civitatem که به شهر رم تلقی می شد، در فرانسوی کهن به cite تبدیل شد که معنی آن در حالت عمومی می باشد. به همین طریق کلمه لاتین dominionem  به معنی توان و قدرت درفرانسوی کهن تبدیل به کلمه donjon شد. ، این تبدیل شدن در معنی کلمه نیز از “قدرت” به ” سرداب بین قلعه” صورت پذیرفت. تغییرات بسیاری که مانند سه مورد قبل انجام گرفته بود، در قرن یازدهم میلادی تکمیل گردید. این تغییرات ولی در منطقه های مختلف فرانسه به شیوه های مختلفی انجام گرفت و لهجه های گوناگونی را پدید آورد.

در اوایل قرن نهم، قبیله ای به اسم پاریسی ها در یک روستای ماهی گیری به اسم لوتیتا زندگی می کردند. این روستا در جزیره ای بین رودخانه سن قرار داشت، در طول زمان پیشرفت کرد و تبدیل به شهر پاریس امروزی گردید. در اوایل لهجه مردم این روستا که نام آن فرانسیان بود، آن قدر هم پر طرفدار نبود تا این که در سال 978میلادی،  کُنت پاریس به اسم هیو کاپه به عنوان پادشاه، و پاریس به عنوان پایتخت فرانسه انتخاب گردید. از این به بعد لهجه فرانسیان که در دربار پادشاهی به آن زبان صحبت می شد، شکوه سیاسی زیادی پیدا کرد و در نتیجه همین لهجه به عنوان زبان استاندارد فرانسه انتخاب شد. اگر چه تفاوت لهجه ها در منطق جنوبی شامل شهرهای مارسی و نیس و یا منطقه های شمالی مانند نور ماندی و پیکارد باقی ماند و حتی تا به حال حاضر هم به حالت خود باقی مانده است. لهجه منطقه های نورماندی که نورمن نامیده می شود، در تاریخ زبان انگلیسی نقش ویژه ای دارد که در این زمینه توضیحاتی در این قسمت آورده شده است.

با توجه به گسترده شدن فرانسه کهن در طول قرن های نهم تا چهاردهم میلادیف بیان این نکته مهم است که ادبیات نوشتاری آن زمان و متون مکتوب دادگاه ها و متون مذهبی و مطلب هایی مانند آن زیر نفوذ دستگاه کلیسا هنوز به ربان لاتین نگارش می شد. این تفاوت بین زبان گفتار و زبان نوشتار تا زمان رنسانس باقی مانده بود که از آن به بعد دوران زبان فرانسوی امروزی شروع گردیده است.

فرانسه امروزی

در قرن پانزدهم میلادی انقلاب فرهنگی وسیعی در سر تا سر اروپا و به تبع آن در فرانسه اتفاق افتاد. از قدرت بزرگ کلیساها کم شد و صنعت و هنر و فرهنگ شکوفا گردید. به این شیوه بود که زبان لاتین به تدریج از دستگاه رسمی پاک شد. در سال 1539پادشاه فرانسه به نام فرانسیس، دستور داد که متون دادگاه ها به جای لاتین به زبان فرانسوی نوشته شود. در همین زمان بود که کشیشی به اسم ژان گالوین برای نخستین بار متون مذهبی خود را از لاتین به زبان فرانسه ترجمه کرد. در سال 1549مطلب دارای اهمیتی با عنوان “در دفاع و اهمیت زبان فرانسه و هر چه بزرگ تر شمردن آن” توسط منتقد و شاعر معروفی به اسم ژوشیم دوبلای نگارش گردید. در این دوران فرانسه شبیه به سایر ملت های اروپایی به دوران با شکوه یونان باستان نگاهی دوباره نمود و در نتیجه آن بود که کلمات زیادی از فرهنگ یونان قدیم وارد فرانسه شد. همچنین کلمات زیادی از ایتالیای پس از رنسانس و حتی از زبان عربی قرض گرفته شده و خیلی سریع به زبان فرانسه وارد می شد.